اخبار پژوهشگاه:
آیا گردشگری یک سرگرمی و تفریح است؟/ رونمایی از کتاب بسیار سفر باید
واحد ارتباطات و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و هنر به نقل از ایسنا،کتاب حاوی جستارهای انسانشناختی دکتر نعمتالله فاضلی در زمینه گردشگری و سفر است که با استفاده از روش خود ـ مردمنگاری و براساس سفرنامههای خود و دیگران نوشته است. نویسنده سالهاست تجربه تدریس و نوشتن متون علمی- تحقیقی دارد و در این اثر تلاش کرده با استفاده از روش شرح حالنویسی، برخی ویژگیهای تلقی و تصور ایرانیان از غرب و بریتانیا و در بخشهای عمدهای از کتاب در خصوص سفر به عنوان فعالیتی توام با تحقیق و تأمل بر اساس تجربه زیستیاش توضیحاتی ارائه دهد.
مراسم رونمایی از این کتاب که به جریان سیال و جابهجایی انسانها و احوال آنها میپردازد، در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) همزمان با پنجم مهرماه ـ روز جهانی جهانگردی ـ صورت گرفت که رحیم یعقوبزاده ـ رییس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به جهاد دانشگاهی ـ در این نشست ضمن معرفی اجمالی از صنعت گردشگری در کشورمان به نقد و بررسی کتاب «بسیار سفر باید» پرداخت و گفت: نویسنده در این کتاب به گردشگری نه صرفا به عنوان یک تفریح، بلکه فرصتی برای بروز خلاقیت، فضیلت و کسب معرفت توجه کرده است.
وی ادامه داد: این کتاب متمرکز بر نگاه پرسشگرایانهای از فعالان و سفرنامهنویسان است و گردشگری را فرصتی برای تفکر و کنجکاوی میداند. نکته دیگری که از متن کتاب برمیآید، این است که آیا گردشگری اساسا رویکردی سرگرمکننده، تفریحی و لذتی صرف دارد و یا باعث رشد فرهنگی میشود؟
رییس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به جهاد دانشگاهی که یکی از حامیان و ناشران این کتاب است، گفت: این مرکز تلاش دارد به سهم خود با نگاهی عمیق صنعت گردشگری را تقویت کند و آن را به عنوان فرصتی برای تفکر و معرفتاندیشی بشناساند.
دکتر نعمتالله فاضلی ـ مولف این کتاب و دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ـ نیز در این مراسم گفت: امیدوارم این کتاب فرصتی برای درنگ و تأمل در سفر مهیا کند. این دیدگاه جدید نیست، اما در موقعیت مسألهمندی قرار گرفتیم که آن را مدام به حاشیه راندهایم و مجبوریم آن را یادآوری کنیم، چون سفر به فرصتی برای سرگرمی، هیجان و ماجراجویی تبدیل شده که در آینده برای بشر آسیبزا است.
این کتاب در هشت فصل به مردمنگاری سفر، درآمدی بر سفر همچون تحقیق و تأمل، گردشگران چه چیزی را تجربه میکنند، گردشگری و شبکههای اجتماعی، تجربه ایرانی قدم زدن در شهر، از ناصرخسرو تا آل احمد؛ تحلیل انسانشناختی از سفرنامههای حج فارسی، دیداری کوتاه از شهر باث و مسافرت، مهاجرت و زبان میپردازد.
در خلاصه این کتاب آمده است: «راوی این سفرنامه نه مسافر صرف بلکه مردمنگاری است که به طور حرفهای دغدغه شناخت فرهنگ و فرهنگها را دارد. از این رو برای راوی، سفرنامههایی که در این کتاب آورده شده است نه تنها حکم حدیث نفس یا خودبازگویی لحظاتی از زندگی بلکه چیزی به مثابه یک روش برای ثبت، توصیف و بازنمایاندن فرهنگ از منظر دانش و تجربهای بین فرهنگی است. سفرنامه روایت مسافر از زندگی است. حاصل این جابهجایی جغرافیایی، پویایی فرهنگی است که باعث کنجکاوی ذهن و ضمیر مسافر بین خود و دیگری برای شکلبخشیدن و دست یافتن به خودی دیگر میشود. خود دیگری که دیگری را در خود دارد بیآنکه خود را به دیگری واگذارد. این تلاش فکری تقلایی روشنفکرانه است برای دستیابی به جهانی آرمانی و یا بهتر ساختن وضع موجود در سایه آگاهی انتقادی. آگاهی از اینکه سفر و گردش تنها یک امر تک ساختی تحت سلطه هژمونی لذتطلبی نیست بلکه امری چند ساحتی است. این اثر بازخوانی نگاه به ساحتهای طرد شده سفر و گردشگری است.»
==========
نعمتالله فاضلی، انسانشناس و دانشیار پژوهشگاه علومانسانی و مطالعاتفرهنگی است که دکترای خود را در رشته انسانشناسی اجتماعی از مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن دریافت کرده و آثار متعددی در حوزه انسانشناسی، مطالعات فرهنگی، مطالعاتشهری و فرهنگ ایران معاصر تألیف و ترجمه کرده است. کتابهایی مانند تجربه تجدد، تاریخ فرهنگی ایران مدرن، فرهنگ و شهر، مردمنگاری سفر و پشت دریاها شهری است، از مهمترین تالیفات وی به شمار میآید.